Tubular banden of kortweg tubes. Compleet anders dan de banden die voor het gros van de fietsers standaard is.
Waar de meesten fietsen met vouw/draadbanden is er al een enkeling dat fiets met tubeless banden. Maar in het wedstrijdpeloton bij de cross, maar ook op de weg, zijn tubes niet weg te denken. Maar wat is nu het grote verschil en hoe zit dat nou in elkaar zo’n tube? We vroegen het Richard van A-Dugast.
Bij A-Dugast worden tubes gemaakt voor alle vormen van wielersport. Dugast is van oorsprong een Frans merk maar dit is overgenomen door Richard en inmiddels vind de productie plaats in het Oosten van het land. Het grootste verschil tussen een tube en een andere soort band is dat een tube (= buis; wanneer je het vertaald) op de velg moet worden verlijmd. Een tube is nl. compleet met binnenband, ventiel en een stootlint waarmee je de tube op de velg ‘kit’. De velg moet hier uiteraard ook geschikt voor zijn. Een tube-velg heeft geen opstaande randen, maar is aan de bovenkant wat hol. Dit met overeenkomstige vorm van de tube, zodat dit mooi op elkaar past. Dit heeft voordelen, maar ook nadelen. Zo wordt een bandje wisselen bij lek rijden wel wat lastiger, maar doordat de binnenband en buitenband tot een geheel zijn gemaakt is de kans op lekrijden veel kleiner. Een snake-bite bijvoorbeeld behoort tot het verleden. Voor de cross heeft een tube als voordeel dat er met minder luchtdruk kan worden gereden waardoor je meer grip hebt. Wanneer je bijvoorbeeld met 1,5 bar in een vouwband gaat rijden is de kans vrij groot dat deze eraf loopt in de bocht. Het productieproces van een band heeft behoorlijk wat voeten in aarde. Helemaal als je bedenkt dat elke band bij A-Dugast bijna volledig met de hand wordt gemaakt, pure ambacht!
Het karkas
Het karkas is eigenlijk de complete band, zonder profiel. Het karkas bestaat uit verschillende lagen en wordt gemaakt van katoen. Allereerst wordt van katoen een 2-tal lappen geweven, welk vervolgens aan elkaar worden gemaakt zodat er een lap ontstaat die rond is. Op deze lap word meteen al de bekende A-dugast stempel aangebracht en in sommige gevallen zelfs de speciale regenboogstrepen (in dit geval voor Sven Nys). Wanneer de lap klaar is wordt deze op maat geknipt zodat deze exact zo breed is als men besteld. Immers worden banden enkel op bestelling gemaakt bij A-dugast! De lap wordt omgevouwen en met latex vastgezet zodat je ook daadwerkelijk een ronde buis krijgt. Wanneer er daarna een ventiel word opgezet is de volgende stap het naaien van de binnenband in het karkas.
Hoe dit helemaal exact in z’n werk gaat is wellicht het geheim van de smit, maar wanneer de band wordt opgepompt en om een velg wordt gelegd is het redelijk goed zichtbaar hoe het eindresultaat er uit zal gaan zien. De tube laten ze 24 uur op deze manier hangen zodat deze de juiste vorm krijgt. De laatste stap van het karkas is het aanbrengen van het stootlint. Dit is een katoenen lint dat op de dubbelgevouwen plakrand zit van het karkas. Daarnaast is dit ook de ‘plakstrip’ waarmee de band op de velg wordt gekit. Het karkas is nu klaar.
Het profiel
Misschien wel het belangrijkste van de band is uiteraard het profiel. Wanneer het karkas klaar is wordt dit gemonteerd. Elk karkas is het zelfde (uitgezonderd de breedte) en daardoor kan ook elk profiel worden aangebracht. De band word ingesmeerd met latex en daarna wordt het profiel op het karkas gelijmd. Net als het in elkaar zetten van het karkas wordt ook het profiel gelijmd en uiteindelijk lijmt de consument ook de tube op de velg. Er zijn andere mogelijkheden om dit te doen, zo zou je bijvoorbeeld het profiel van rubber d.m.v. verhitting kunnen aanbrengen. De keus om dit niet te doen is een bewuste, want wanneer het katoen van het karkas ook wordt verhit veranderd de structuur en krijgt de band een totaal andere samenstelling. Dit gaat dus ten koste van de band en kwaliteit gaat boven kwantiteit bij A-dugast. Dat het karkas en het profiel 2 losse componenten zijn heeft een aantal voordelen. Zo is het nl. mogelijk om het profiel los te weken en deze op een nieuw karkas te lijmen. Wanneer het karkas om welke reden dan ook kapot gaat, hoef je niet een compleet nieuwe tube aan te schaffen. Maar misschien wel het grootste voordeel is dat je het profiel van jou favoriete band kan aanleveren en deze kan laten verlijmen op een A-dugast karkas. Uiteraard heeft A-dugast zelf ook verschillende soorten profielen die bij verschillende omstandigheden passen. Zo hebben ze een profiel speciaal voor parijs-roubaix, maar ook een profiel met spikes voor op een ijsbaan. Hiertussen zitten nog tal van andere profielen voor weg, baan, cross en mountainbike.
Handwerk
Het voordeel van handgemaakte tubes is dat de kwaliteit erg hoog is. Voordat de tubes bij jou op de deurmat liggen zijn ze al door vele handen gegaan en zal een foutje waarschijnlijk niet onopgemerkt blijven. Daarnaast is de enige machine die gebruikt wordt, de weefmachine voor het maken van de katoenen lappen voor het karkas. Het knippen, plakken, aanbrengen van het ventiel en monteren van het profiel gaat allemaal met de hand. Hierdoor kan het voorkomen dat bijvoorbeeld het stootlint niet 100% recht is. Maar fouten in het productieproces worden door het handwerk tot het minimale beperkt. Daarentegen kost het wel meer tijd en zijn ze, in vergelijking tot machinaal gefabriceerde banden, niet goedkoop. Een setje banden voor cyclocross kost samen 138 euro.
Test
We weten nu hoe een tube in elkaar zit en wat er bij komt kijken om deze met de hand te maken. Uiteraard zijn we ook erg benieuwd naar het monteren van en het fietsen met een setje A-dugast tubes. We kregen een setje Small Birds mee om dit te gaan testen. Een redelijk all-round band voor in het veld. Op dit moment zijn we bezig met het monteren ervan en verwacht zo rond het WK veldrijden dat we kunnen oordelen over ‘het schoeisel van de profs’.
