In het nieuwe jaar gaat het weer kriebelen om toch je racefiets weer eens een update te geven, of liever nog helemaal te vervangen voor een nog mooier exemplaar. Wat je dan steeds vaker ziet is dat er een fietsmeting bij wordt gedaan. En dan niet een fietsmeting waarbij alleen je binnenbeenlengte wordt opgemeten zodat je weet wat je zadelhoogte wordt, maar eentje waarbij alles wordt nagemeten zodat je exact weet welke maten het beste voor je zijn. Het doel is om pijnvrij te rijden, maar ook om zo efficiënt als mogelijk op je fiets te zitten. Net dat beetje meer wattage dat je kan leveren bij een iets andere houding, net een iets meer aerodynamische houding waardoor je minder luchtweerstand hebt.
Een van de aanbieders van zo’n complete test is Specialized die met Retül een erg uitgebreid systeem heeft. Van binnenzooltjes in je schoen, naar je de afstand van je zitbotjes meten tot de trapbeweging van je benen aflezen in een 3D simulatie, alles kan wordt gemeten. Je kan ook kiezen voor een deelmeting voor als je bijvoorbeeld alleen geïnteresseerd bent in welk zadel nou het beste voor je is. Ikzelf ging door de complete meting wat zo’n 3 uur in beslag neemt en € 200,- kost.
Je begint met een meting van de lengte van je heup naar je enkelbotje. Dit wordt gedaan met een soort van aanwijsapparaat en een sensor. Het aanwijsapparaat druk je voorzichtig op je heupbot en dan leest de sensor de positie. Daarna doe je hetzelfde met je enkelbot en de sensor weet wat je globale zadelhoogte is. Deze maat geeft al aan welke maat fiets je nodig hebt en is dan het uitgangspunt voor de verdere metingen. Deze basismeting kan je trouwens gratis uit laten voeren bij een Retül dealer. Maar voordat we op de fiets stappen, gaan we eerst kijken naar mijn voeten en het zadel dat het beste bij mij past.
Custom binnenzooltjes voor je voeten
Omdat iedereen andere voeten heeft (van platvoet tot holle voet) is het eigenlijk vreemd dat je in een winkel vaak een standaard binnenzooltje bij je wielerschoenen krijgt. Terwijl de meeste voeten toch echt wel lekkerder fietsen met een zooltje dat aan de vorm van je voet is aangepast. Specialized heeft twee opties: een semi-custom en een volledig custom binnenzooltje. De semi-custom versie bestaat uit 3 verschillende zooltjes. Hierbij wordt een afdruk gemaakt van de onderkant van je voet en het resultaat wordt gekoppeld aan 1 van de 3 verschillende zooltjes. Het kan ook zijn dat je voeten zo verschillen van elkaar dat de ene zool een ander zooltje nodig heeft dan de andere. Dit maakt al een goed verschil voor veel renners, maar het is natuurlijk nog geen optimale custom binnenzool die helemaal naar je voet is gevormd.
Bij deze custom methode zet je je voeten op een soort foamkussen waar de vorm van de voet ingedrukt wordt. Doordat de lucht uit het foam wordt gezogen wordt de vorm gefixeerd. Dan worden de custom zooltjes erin gelegd en met een soort fohn warm gemaakt. Hierdoor zijn ze makkelijk te vormen naar de vorm die in het foamkussen zit. Jij zet ondertussen weer stevig je voeten erop en na een minuutje of 10 zijn je zooltjes klaar.
Helemaal custom. Nog een beetje bijknippen zodat ze exact in je schoen passen en klaar. Ik heb er nu een tijdje mee kunnen fietsen en je merkt duidelijk het verschil met standaard zooltjes. Vooral als je voeten moe worden, merk je nu de ondersteuning die je anders met spieren moest compenseren. Zelf heb ik namelijk nogal holle voeten en dus zorgt mijn zooltje voor de compensatie. Enige nadeel is dat een custom zooltje € 99,- kost en dat is voor veel wielrenners toch snel de helft van wat ze aan schoenen uitgeven. Het liefst zou ik in al m’n schoenen zo’n zooltje hebben, maar wegens kostenbesparing wissel ik de zooltjes elke keer dat ik van schoenen wissel. Dat gaat gelukkig prima. De semi-custom zooltjes zijn goedkoper en kosten € 29,- per paar.
Zadelmeting
Voordat we echt op de fiets gaan zitten, gaan we eerst nog een zadelmeting doen. Je gaat eenvoudig op een digitaal plankje zitten met druksensoren waarbij een tablet aangeeft waar de precieze plek van je zitbotjes is. Op de tablet wordt direct de afstand gemeten in mm. In combinatie van de zithouding komt daar een zadel met zadelbreedte uit. Dat zadel is dan het uitgangspunt voor de echte fietsmeting.
Nog eerst een fysieke check
Denk ik eindelijk op de fiets te kunnen gaan zitten, moet er eerst nog van alles worden nagemeten. Niet zo gek trouwens, want het kan maar zo dat je ene been iets langer is dan het andere, wat tijdens basismeting niet was opgevallen. Maar ook wordt je verdere fysiek doorgenomen. Waar je misschien al last van hebt of dingen waar je tijdens het fietsen tegenaan loopt. Ook komt aan bod wat voor soort fietser je bent. Lekker toeren met je handjes boven op het stuur of een echte wedstrijdrenner die altijd onder in de beugels rijdt. Daarna wordt er liggend op een soort van massagetafel mijn ledematen nog eens precies gemeten en ook hoe flexibel je bent. Blijkt dat mijn rechter onderbeen 5 mm korter is dan de linker. Lekker dan, waarschijnlijk door een gebroken onderbeen dat ik vroeger heb gehad. Daar zou rekening mee gehouden kunnen worden bij het afstellen van de fiets, helemaal als ik last zou hebben van klachten tijdens het fietsen. Omdat dit niet het geval is, gaan hebben we besloten daar nu geen aanpassingen voor te doen. Mocht ik in de toekomst last krijgen dan is dit wel goed om in gedachten te houden.
Schoenplaatjes
Omdat ik tijdens deze complete meting ook echt alles goed afgesteld wil hebben, worden mijn schoenplaatjes ook nog eens op de plek gezet waar ze moeten zitten. Onder de bal van de voet in, lijn van de as van het pedaal, zodat de druk van dat pedaal mooi wordt verdeeld en je daardoor zo min mogelijk kans op pijn en tintelingen in je tenen hebt.
De echte fietsmeting
Yes, ik mag eindelijk op de testfiets. En voordat ik op wil stappen heb ik een keus. Of de Retül testfiets gebruiken of mijn eigen racefiets gebruiken. Ik kies ervoor om de Retül testfiets te gebruiken. Die fiets kan je met wat draaihendeltjes heel makkelijk in dezelfde geometrie zetten als je huidige of juist het frame dat je zou willen kopen. Ook het stuur en het zadel dat je graag wil hebben worden erop gezet. Met een aanwijsapparaat met een sensor wordt de exacte positie bepaald. Die instelling wordt de basis waarop ik ga fietsen.
Dan worden er op mij een aantal sensoren geplakt. Acht om precies te zijn. Op mijn hand, pols, schouder, rug, heup, knie, enkel en mijn voet. Die sensoren worden gemeten door een apparaat dat naast mij staat en deze geeft de waarden door aan de computer. Dus wanneer ik fiets worden de bewegingen live doorgegeven en gemeten. Niet alleen de bewegingen en de hoeken van de zijkant gezien worden gemeten, maar ook of je knie teveel naar binnen of naar buiten staat. Dit gaat volgens de Retül 3D motion capture techiek. Je krijgt een soort van rondom beeld van je been. Je meet een been tegelijk. Wanneer je met het ene been klaar bent ga je naar het andere been.
Door alle metingen die Retül al heeft gedaan is er een database met deze bewegingsdata. Deze pre-fit data vormt samen met de gegevens van mijn fysieke fit een leidraad met een boven- en ondermarge van elke gemeten waarde. Hierlangs wordt jouw data gelegd waardoor je aanpassingen kan doen. Maar natuurlijk zit iedereen anders in elkaar en dat is meteen de voornaamste reden dat er in een stap hiervoor de handmetingen werden gedaan.
Het voordeel van de Retül fiets ten opzichte van een meting met je eigen racefiets is dat je heel makkelijk kan spelen met verschillende afstellingen. Stel je wil eens kijken wat er gebeurd als je wat dieper gaat zitten. Zit ik dan nog binnen de marges van wat lichamelijk de optimale houding is? Even draaien aan het wieltje van het stuur en kijken naar je data en je weet het. Een langere stuurpen testen, geen probleem. Zadel iets naar voren, fluitje van een cent. etc etc. Het mooie van het 3D systeem is dat je bij elke aanpassing kan zien hoe de gegevens van de andere delen van je lichaam daardoor veranderen. Of de hoeken van je knieën en enkels bijvoorbeeld niet te groot worden wanneer je je zadel iets hoger of lager zet. Zo kan je altijd binnen de marges blijven.
Mijn standaard houding was al redelijk goed, maar ik wilde even kijken of ik met een 130 mm (ipv. 110 mm) stuurpen wat meer aero kon zitten en nog steeds binnen de waarden van de pre-fit bleef en dat het ook nog comfortabel genoeg is. Dat ging goed, en ook mijn zadel is ietsje naar voren gezet om het geheel compleet te maken. Het uiteindelijk doel is om de beste fietshouding te vinden die voor jou geschikt is.
Retül Passpoort en persoonlijk rapport
Alle data uit de metingen wordt netjes in een rapport gezet zodat je heel eenvoudig de gegevens kan terugkijken en zo je eigen fiets aan kan passen volgens die gegevens. De basisgegevens zoals je zitbotbreedte en zadeladvies, -hoogte, fietsmaat en type zooltjes met een schoenadvies. Dat paspoort staat online dus die heb je altijd bij je. Handig voor als je bijvoorbeeld op vakantie een huurfiets wil huren en even je maten nodig hebt. Jammer dat niet de uitgebreide data ook in je online paspoort wordt gezet, dat zou nog een aardige extra zijn.
Conclusie
Een fit van 3 uur lijkt misschien wat lang, maar wanneer je bezig bent vliegt de tijd. Er wordt alles wat belangrijk is gemeten. Ondanks dat ik door mijn beroep toch wel al redelijk goed op mijn fiets zit, heb ik toch wat kleine aanpassingen kunnen doen en kunnen testen. Als je al jaren lekker rondfietst zonder dat je ergens pijn hebt en het prima vind zo dan is zo’n meting misschien niet iets wat je snel zou doen. En misschien vind je € 200,- veel geld voor een meting, maar dat valt toch relatief mee als je ziet hoeveel mensen er op een te grote of te kleine fiets rijden. Als dat bij jou ook is, dan valt daar nog veel winst te behalen. Denk aan extra comfort zonder dat je snelheid omlaag gaat. Of misschien ook wel snelheidswinst door een meer aero houding. Ook wanneer je met pijntjes op de fiets zit, dan is er vaak winst te behalen met zo’n meting waarbij je klachten ook worden meegenomen in het resultaat. Wie wil er nou niet lekkerder op je fiets zitten en dan als bijkomstigheid ook nog eens ietsje harder kunnen fietsen.
