Je zou bijna denken dat het een soort van mislukt experiment is geweest want we hebben er de afgelopen tijd maar weinig meer over gehoord: Tubeless banden. Mavic denkt daar toch heel anders over en gaat vol voor tubeless bij al hun wielen voor de weg.
Enige tijd geleden kon je er niet meer omheen, tubeless op de racefiets was het helemaal. En toen was het eigenlijk best wel stil. Het was niet helemaal weg, maar er werd ook niet veel aandacht meer aan besteed. En dat terwijl tubeless zoveel voordelen heeft voor de wielrenner. Als je puur op rijkwaliteit af zou gaan is tubular de beste keuze, waar ook de profs mee rijden. Maar ja, niet iedereen kan en wil banden lijmen of heeft een volgwagen met reservewielen achter zich aan rijden. Tubeless kan die rijkwaliteiten wel evenaren. Lage rolweerstand, comfortabel en minder lekrijden door het gebruik van anti-lek vloeistof.
Mavic voorzag al een paar jaar geleden dat het nog iets te vroeg was om tubeless banden voor de weg als een volwaardig alternatief te gaan inzetten. Er waren volgens hen nog te veel haken en ogen. Belangrijk is de combinatie van velg en band. Als die twee niet perfect op elkaar afgestemd zijn wordt de montage moeilijk en vinden zij ook dat het niet meer veilig is, omdat bijvoorbeeld de band te makkelijk er af kan rollen.
Ondanks dat er in het begin van de jaren ’00 al veel onderzoek en testwerk was verricht om van tubeless een systeem te maken met het gemak van een clincher en de snelheid van een tubular, vonden met name Mavic en Michelin dat ze hier toch niet voldoende in waren geslaagd. En hoewel tubeless al even bestaat, heeft nog niet elk bandenmerk een tubeless band in hun assortiment. Mavic is dus ook laat, maar heeft daar zijn eigen redenen voor gehad. Sinds er in 2015 nieuwe technologie en kennis beschikbaar zijn, zijn ze er weer serieus mee aan de slag gegaan.
Waarom zou je tubeless willen rijden
Het is algemeen bekend dat het gebruik van een binnenband een negatief effect op de rolweerstand heeft. Onderzoek van Mavic laat zien dat bij een gelijke luchtdruk de rolweerstand zonder binnenband 15% lager is. Verlaag je de luchtdruk met 1 bar dan heeft de tubeless band nog altijd 5% minder rolweerstand, terwijl je door de lagere luchtdruk comfortabele rijdt. Dat op zich kan dus al een reden zijn om voor tubeless te kiezen.
Een ander belangrijke meerwaarde van tubeless is dat je gebruik kan maken van anti-lek vloeistof. Wanneer je dit gebruikt worden gaatjes tot ongeveer 3 mm (soms ook groter) tijdens het rijden gedicht door de vloeistof. De kans op lekrijden wordt hiermee dus een stuk kleiner. Een nadeel kan zijn dat je de vloeistof wel ongeveer per 7 maanden moet vervangen.
Een derde voordeel, hoewel de verschillen klein zijn, is gewicht. De nieuwe Yksion UST, een tubeless band, 45 gram zwaarder dan de niet-tubeless versie. Maar er is geen binnenbandje nodig, welke al snel zo’n 100 gram weegt. Daar staat de anti-lek vloeistof met zo’n 30 gram tegenover, maar je hoeft geen rekenwonder te zijn om uit te rekenen dat een tubeless setup als deze bij een complete wielset dus zo’n 40 gram lichter is. Niet veel, maar wel een verschil.
Mavic wil tubeless toegankelijker maken
Hetgeen dat veel fietsers tegenhoudt om met tubeless banden te gaan fietsen is waarschijnlijk ‘het gedoe’. Je wielen moeten ervoor geschikt zijn, de band moet ervoor geschikt zijn, die banden zijn ook nog eens vrij duur, het kan een knoeiboel worden met de latex en het oppompen is ook niet zomaar gedaan. Een buiten- en binnenbandje is zo gemonteerd, past op elke velg, oppompen en je kan gaan.
Toch wordt die afstemming van velg en band al langer erkend en zijn er al in 1999 afspraken over gemaakt toen tubeless bij het mountainbike werd ingezet. Dit heet UST en staat voor Universal System Tubeless. Het is destijds door de grote drie Franse bandenmakers, Mavic, Hutchinson en Michelin, opgesteld. Het moest ervoor zorgen dat zowel velgen als banden die volgens de UST normen gemaakt zijn consumenten een makkelijk te gebruiken en veilige oplossing moeten kunnen bieden.
Met de nieuwe collectie wielen die voldoen aan Mavic’s UST norm in combinatie met de nieuwe Yksion UST wil Mavic laten zien dat tubeless wel een goed alternatief kan zijn voor het rijden met binnenbandjes door de veiligheid te waarborgen, maar juist ook door te laten zien dat het monteren heel gemakkelijk is.
Velg en band zijn voor elkaar gemaakt
Het voordeel van Mavic is dat ze zelf zowel velgen als banden ontwikkelen en maken (al vindt de uiteindelijke productie van de banden bij Hutchinson plaats). Daardoor kunnen ze die twee perfect op elkaar afstemmen, en dat is precies wat ze van doorslaggevend belang vinden voor het gebruik van tubeless op de weg. Het moet veilig zijn, maar ook het monteren moet makkelijk zijn.
Een van de key features die Mavic noemt die leiden tot hun ‘perfecte’ systeem zit in de ontwerp velg. Als je kijkt naar het profiel van de velg is er voor het gebruik van tubelessbanden een aantal punten die volgens Mavic belangrijk zijn (zie daarvoor ook de afbeelding hieronder):
- Voor de veiligheid en het makkelijk installeren van van de band op de velg, zijn de hoogte van de zijwand (5,2) en de diameter van de hiel van de velg (621,95 +/-0,35) belangrijk.
- Voor het oppompen, als je de band er net op hebt gelegd, zijn de diepte (2,8) van de centrale groef en de diameter daarvan (R 4,5) belangrijk
- Om te voorkomen dat de band eraf loopt als je toch een keer lek rijdt zijn de drempel (0,25) en – wederom – zijwandhoogte (5,2) belangrijk. Ook in het het kader van de veiligheid dus.
De afmetingen van de velg luisteren dus nauw, maar dat gaat hand in hand met de afmetingen van de band die ermee gebruikt moet worden. Een grotere binnendiameter van de band maakt het monteren makkelijk, maar dan kan de band er makkelijker vanaf schieten. Andersom geldt dus dat een kleinere diameter veiliger is, maar dat het monteren heel lastig gaat. Voor Mavic was het dus de uitdaging hier de gulden middenweg in te vinden: Veilig én makkelijk te monteren. De binnendiameter van de draad van de band speelt hierbij de belangrijkste rol. Mavic heeft hiervoor hun norm ook nog iets aangescherpt om er zeker van te zijn dat de afwijking nooit te groot is en monteren toch makkelijk blijft, d.w.z. zonder gebruik van gereedschap zoals bandenlichters. De draad is stijf en heeft een minimale stretch. Voor de nieuwe Mavic Yksion UST band is de norm voor de diameter gezet op 619,6 mm met een variatie van 0,2 mm.
Voor alle duidelijkheid, je kan ook andere tubeless banden of clinchers gebruiken met de UST wielen van Mavic, maar ze hebben de Yksion UST band speciaal ontwikkeld om optimaal te functioneren in combinatie met de wielen. Dat maakt andere combinaties niet meteen onveilig of onbruikbaar, maar het monteren kan dan bijvoorbeeld wel minder makkelijk gaan.
Nieuwe lichting wielen, uiteraard geschikt voor tubeless
Mavic heeft flink aan de weg getimmerd en heeft de hele linie wielen vernieuwd en zijn allemaal volgens Mavic’s gepatenteerde UST standaard. Hieronder een lijst met de modellen, gewicht en adviesprijs:
Comete Pro Carbon SL Disc, 1.755 gram, € 1.899
Comete Pro Carbon SL, 1.635 gram, € 1.799
Cosmic Pro Carbon SL Disc, 1.570 gram, € 1.899
Cosmic Pro Carbon SL, 1.450 gram, € 1.799
Cosmic Elite Disc, 1.770 gram, € 475
Cosmic Elite, 1.850 gram, € 449
Ksyrium Pro Carbon SL Disc, 1.510 gram, € 1.899
Ksyrium Pro Carbon SL, 1.390 gram, € 1.799
Ksyrium Pro Disc, 1.620 gram, € 999
Ksyrium Pro, 1.420 gram, € 949
Ksyrium Elite Disc, 1.690 gram, € 649
Ksyrium Elite, 1.520 gram, € 600
Allroad Pro Disc, 1.660 gram, € 999
Allroad Elite Disc, 1.720 gram, [€ 749
Allroad Elite RB, 1.600 gram, € 699
Open Pro Disc (velg), 420 gram, € 69
Open Pro, 420 gram, € 69
Yksion Pro UST (band), 260 gram, € 59
Proof of the pudding is in the eating
Klinkt allemaal heel mooi natuurlijk en ze weten het ook goed te onderbouwen, maar de praktijk zal uit moeten wijzen of ze geslaagd zijn in hun missie. We gaan de komende tijd aan de slag met een set Ksyrium Pro UST wielen in combinatie met Yksion Pro UST tubeless banden. De Mavic Yksion Pro UST banden hebben een adviesprijs van € 59,- en een opgegeven gewicht van 260 gram. De aluminium wielset die zonder banden slechts 1.420 gram weegt (opgegeven gewicht) heeft een adviesprijs van € 949,-. Maar daar krijg je banden standaard bij meegeleverd. Dat doen ze slim, want het gaat om de combinatie van de twee die het geheel tot een succes moet maken. Alle wielsets voor de weg worden overigens inclusief banden geleverd, niet alleen deze.
