We zijn geen fotografieblog dus misschien vind je het wat raar dat we nu over een camera gaan praten. Fotografie is echter een wezenlijk onderdeel van onze werkzaamheden, dus we vinden het leuk en interessant, bijna net zoals fietsen. Omdat we regelmatig vragen krijgen over hoe we de foto’s maken en waarmee, is het misschien wel leuk om er iets over vertellen.
De Sony RX100 Mark IV gebruiken we verreweg het meest en die kunnen we voor nagenoeg al onze fotografietaken inzetten. Het compacte formaat, de grote sensor en lichtsterke lens maken het de camera bij uitstek voor onze werkzaamheden. Is hij perfect? Nee, dat zeker niet.
Keuze snel gemaakt
Naast de Sony gebruiken we ook een Nikon D3 met een Nikkor 70-200mm F2.8 en 50mm F1.4 en af en toe een 24-70 mm F2.8 objectief. Hoogwaardige DSLR camera en objectieven waar je hele fraaie foto’s mee kan maken, maar waaraan je je ook een ongeluk sjouwt bij fietsbeurzen. Het weegt nogal wat alles bij elkaar, en dat wordt op den duur een belemmering. Dus we merken dat we steeds vaker de RX100 gebruiken zodat we niet de hele camerarugzak mee hoeven te nemen en ons geen zorgen hoeven te maken over een hernia.
De Sony RX100 IV (op dit moment is de opvolger, de V, er al weer). Deze compact camera van het bekende Japanse elektronicamerk is al sinds zijn introductie een hoog aangeschreven “point and shoot” voor de serieuze fotograaf. In tegenstelling tot een spiegelreflex camera kan je de RX100 zo in je broekzak stoppen.
Compact, hij past zo in je broekzak, eh, achterzak
De RX100 IV is dus lekker klein. Om precies te zijn is hij 5,81 cm hoog, 10,16 cm breed en 4,10 cm diep. Hij past zo in je broekzak, of in je achterzak als je op de fiets zit. Dat is toch wel erg handig. De aluminium behuizing maakt hem ook robuust, hij voelt zeer degelijk aan. Hij kan tegen een stootje, al moet je er net zo mee omgaan als je andere elektronische apparatuur. Hij is niet vederlicht met 295 gram (3 gram lichter dan Sony zelf zegt), maar hier kan natuurlijk geen DSLR tegenop. Je bedient hem makkelijk met één hand. Hij is dan ook heel goed vast te houden. Heb je heel grote handen, dan kan je er eventueel ook nog een grip bij aanschaffen. Wij kunnen het prima af zonder in ieder geval. Dat hij compact en handzaam is, maakt de Sony nog niet uniek natuurlijk, daar zijn er zoveel van. Het gaat er ook om wat er in zit.
Geen situatie is ideaal, dus het beste ervan maken
Als we foto’s maken is er altijd een aantal punten waar je op moet letten en rekening mee moet houden. Sommige dingen kan je zelf in voorzien, maar op een andere zaken kan je minder goed invloed uitoefenen en moet je het beste maken van de situatie zoals hij is. Een mooi voorbeeld hiervan is licht. Onze ogen hebben minder licht nodig dan de gemiddelde camera die nodig heeft om iets helder en scherp te kunnen zien. Als je ergens binnen iets wilt fotograferen, lijkt het op het oog een mooi plaatje te kunnen worden, maar de foto zelf is dan snel onderbelicht, te donker, of wanneer je het licht wel goed hebt ingesteld niet helemaal scherp. Wanneer je buiten fotografeert in de volle zon kan weer te veel van het goede zijn doordat het licht dan veel te hard kan zijn en dit weer zorgt voor harde schaduwen. Daarentegen heeft de periode net na zonsopkomst en net voor zonsondergang erg zacht licht. Het wordt ook niet voor niets het Gouden Uur genoemd. De kleuren op de foto worden dan veel levendiger weer gegeven.
Een voorbeeld uit onze praktijk zijn fietsbeurzen. Deze zijn bijna altijd binnen, vaak wat donker en de fabrikanten zetten hun producten graag (terecht) in de spotlight. Dan kan het nog een hele kunst zijn om een foto te maken die het product en ook de omgeving in goed licht weergeeft. Vaak is dan of het het product overbelicht of de achtergrond onderbelicht. Geen situatie is dus ideaal, tenzij je een fotostudio inricht waarbij je de volledige controle hebt over het licht. Om bij niet-ideale situaties toch goede foto’s te kunnen kan je dus maar beter een goede camera hebben. Een van de voorwaarden voor ons was dat de camera in RAW kon opslaan. Dat geeft je de mogelijkheid om met name bij die niet-ideale situaties de foto’s achteraf te kunnen bewerken en te verbeteren.
DSLR Full Frame camera’s met een lichtsterke lens is de beste oplossing maar de RX100 zeker een waardig alternatief voor. Hij kan ook hoge ISO waarde aan, tot 25.600. En zelfs met hoge ISO waarden is er niet tot weinig ruis te zien. Daar is hij verassend goed in. En tel je daar de Zeiss Vario-Sonnar T* lens met een maximaal diafragma van F1.8 en de snelle 1″ Exmor RS cmos sensor bij op dan heb je echt een krachtig apparaatje waar je veel mee kan.
Fietsen en foto’s
Fotografie vinden we dus belangrijk bij Racefietsblog. Dat wil zeggen dat we zoveel mogelijk onze eigen foto’s willen maken bij alles waar we over schrijven en dat de kwaliteit zo hoog mogelijk moet zijn. Een van de meest voorkomende werkzaamheden wat betreft fotografie is voor ons het fotograferen van producten. Dat kunnen fietsen zijn, maar ook schoenen, kleding en kleine dingen als tooltjes bijvoorbeeld. Kortom, alles wat je al eens op het blog voorbij hebt zien komen.
Een van die vragen die regelmatig voorbij komt is hoe de fiets rechtop blijft staan? Want je ziet geen standaard die hem op zijn plek houdt. Soms kan dit door een stokje precies goed te plaatsen zodat je hem niet of nauwelijks ziet. Met Photoshop kom je daarna een heel eind. Maar in de meeste gevallen is het beter om naast de fotograaf nog iemand te hebben die de fiets een paar tellen rechtop kan laten staan, snel uit beeld verdwijnt en op tijd de fiets weer kan opvangen.
De hand die je normaal niet ziet. 70mm, ISO 125, S 1/200 en F3.5
Bij een beurs kunnen we soms een fiets meenemen naar een betere plek om er foto’s te maken, maar dat kan niet altijd en bovendien willen we dat ook niet altijd. Als andere fietsen op de betreffende beursstand niet te veel het beeld verstoren, kan je het prima te plekke doen. En bovendien gaat het bij een beurs vaak ook om de details en kan je dus wat dichterbij gaan staan. De flitser van de RX100 kan dan van pas komen. Die is klein, maar dat is de camera ook, dus eigenlijk is het best bijzonder dat er überhaupt een flitser ingebouwd is. De camera heeft geen hot shoe, dus je kan geen flitser bovenop schuiven. De flitser kan je niet richten, dus je hebt altijd direct licht, wat je vaak liever niet wil. Er is in het menu wel mogelijk om voor de flitser allerlei instellingen te kiezen, zoals de optie invulflits. Die is voor productfotografie dan het beste. In principe gebruiken we deze flitser niet voor onze foto’s. Voor de situaties waar het niet anders kan is echter toch een uitkomst.
Nog zo’n uitkomst is de geïntegreerde elektronische zoeker. Natuurlijk kan je het display gebruiken om te zien wat je vast gaat leggen, maar met een zoeker kan je het soms net wat beter beoordelen hoe het eruit komt te zien. Bovendien is het prettig als er veel zon op het scherm staat. Dan kan je niet zo goed op het scherm zien wat je aan het doen bent. Als je de zoeker gebruikt, heb je daar geen last van. Een kleine extra, en niet iedereen gebruikt het, maar toch goed dat het erop zit ondanks het compacte formaat.
Hoewel we veelal foto’s maken bij stilstand is de mogelijkheid om actiebeelden te maken altijd wenselijk. Dan is het belangrijk dat je continu foto’s kan schieten terwijl het object voorbij komt. Om het object, dikwijls natuurlijk de wielrenner, scherp in beeld te krijgen focus je daarop en wanneer je de camera met de renner meebeweegt zorgt de camera dat er constant scherp wordt gesteld. De RX100 IV kan maar liefst 16 beelden per seconde schieten. Hierdoor heb je in de paar tellen dat de fietser voorbij komt dus heel veel foto’s en ook nog eens heel scherp. Doordat de camera de foto’s op je geheugenkaart moet schrijven wordt de snelheid tijdens het fotograferen steeds langzamer, maar dit is bij nagenoeg alle camera’s het geval.
De lens maakte ons enthousiast
Eén van de eigenschappen van de camera die wij belangrijk vonden, was de lens. De Zeiss Vario-Sonnar T* lens heeft een bereik van 8,8-25,7mm, het equivalent voor 24-70mm bij een DSLR, en daarmee een optische zoom van 2,9x. Geen paparazzi-camera dus om op grote afstand in het geniep plaatjes te schieten, maar voor het zoomen hebben we hem ook niet nodig. Het is het maximale diafragma van F1.8 bij 24mm en F2.8 bij 70mm waar wij enthousiast van werden. Een lichtsterke lens waarmee je nagenoeg alle omstandigheden uit de voeten kan. En dan denken we al snel aan de fietsbeurzen waar het wat het licht betreft nog al eens behelpen is. De combinatie van handzaam en kwaliteit is ons dan veel waard. Het zijn lange dagen waarin je veel loopt, ziet en veel foto’s maakt en een lichte camera is dan heel prettig. De lens komt in wisselend belichte hallen zoals je vaak hebt bij showbeurzen echt tot zijn recht. Hoe zien we dat? Door de scherpe beelden, het mooie contrast en de mogelijkheden die we naderhand nog hebben als we de beelden in RAW willen bewerken. Het ruime bereik aan instellen geeft je echt de mogelijkheid de beelden op hun best te krijgen. Er zit overigens een ‘auto’ stand op, maar met de M, S, A en P standen kan je als geoefend fotograaf alles naar wens instellen.
Kleine camera en dus kleine accu
Bij beurzen ben je vaak de hele dag op pad en heb je je camera altijd wel in de aanslag. Dan kom je ook een minder punt van de RX100 tegen en dat is de accuduur. Dat lossen we op door een extra accu te gebruiken en door ervoor te zorgen dat we ook altijd een powerbank bij ons hebben. Let wel, zeker wanneer je veel de foto’s op het scherm nakijkt en ook wanneer je veel aan het in- en uitzoomen bent, zorgt dit dat de accu wat sneller leeg gaat. We letten er echter wel altijd op dat de camera van te voren altijd helemaal opgeladen is. Dit kan makkelijk door hem op een USB-poort aan te sluiten. Feit blijft dat de 1240 mAh accu relatief snel leeg is en dat hier dus rekening mee moet houden als je op pad gaat.
Voor de fotografie op de redactie is de accuduur geen probleem. Wanneer we fotograferen is het ook belangrijk om erop te letten dat er geen objecten of zaken binnen de compositie vallen en de aandacht afleiden van het product dat je wilt fotograferen. Een mooie muur kan zich heel goed lenen om een fiets tegenaan te zetten en een #baaw te schieten, maar een geheel open achtergrond kan weer voor mooie scherptediepte zorgen. Die scherptediepte, de bokeh, is geen probleem bij F1.8, maar dat wordt snel minder als je naar de 70mm gaat i.c.m. met F2.8. De bokeh is er wel, maar minder en niet te vergelijken met wat je kan bereiken met een DSLR i.c.m. een mooi objectief. Niet verwonderlijk overigens, maar wel iets om rekening mee te houden. Het is ook een van de redenen waarom we fietsen vaak met de DSLR blijven fotograferen.
Bijna geen technologie is zo geïntegreerd in ons dagelijks leven als het touchscreen. Natuurlijk op de smartphone, maar ook in auto’s, huishoudelijke apparaten en wat al niet meer. Ook bij camera’s zie je dat omdat het bijdraagt in de bediening. Toch heeft Sony ervoor gekozen om de RX100 geen touchscreen mee te geven terwijl het zoveel bijdragen aan de bediening. Denk maar eens aan het handmatig vastleggen van het focuspunt zoals je waarschijnlijk met je telefoon ook vaak doet. Dat kan wel, maar met de knopjes en dat is niet bepaald handig of snel. Ik merk zelfs dat ik soms per ongeluk toch het scherm aanraak om iets te selecteren, tevergeefs. Zo zijn er nog wel een paar situaties te bedenken waarom een touchscreen handig zou zijn. Dan moet het menu daar ook voor aangepast worden en dat zou ook een voordeel zijn, want die vind ik toch ook wat verouderd en het vereist vaak veel klikken om iets in te stellen als je het eenmaal gevonden hebt. Misschien omdat we verwend zijn met het functioneren van de laatste smartphones, maar het laat ook zien dat het anders kan.
Verder nog
We hebben een paar eigenschappen van de camera besproken, maar zeker nog niet alles wat de camera kan of waartoe hij in staat is. Maar wel de punten die voor ons belangrijk zijn bij onze werkzaamheden.
Het kantelbare scherm kan je over de horizontale as uitklappen. Handig als je dicht bij de grond of boven je hoofd wil fotograferen of filmen. Je kan helemaal omhoog omklappen zodat hij naar voren staat voor als je een selfie wilt maken. De camera gaat dan ook automatisch in zelfontspanner modus. Dit maakt dat de RX100 ook geliefd is onder vloggers. Die vloggers waarderen ook de goede beeldkwaliteit van de video, het geluid dat ok is en de beperkte omvang. Je houdt hem gemakkelijk vast met één hand en door het kantelbare scherm kan je zien wat je aan het opnemen bent. De slow-motion functie is ook nog het vernoemen waard. Daarmee kan je tot 1000 frames per seconde vastleggen hetgeen echt heel mooie resultaten geeft. Niet dat je het vaak gebruikt, maar als je het dan een keer gebruikt is het wel meteen goed. Als je video gebruikt wil je er doorgaans ook geluid bij. De camera heeft een ingebouwde stereo microfoon waarmee je geluid redelijk goed kan vastleggen. Een externe microfoon zou voor betere resultaten zorgen (zeker buiten), ware het het niet dat daar geen aansluiting voor is.
Goed en prettig vinden we aanwezigheid van WIFI, hoewel dat eigenlijk standaard is geworden voor camera’s. Daarmee kan je een eigen Access Point creëren waarmee je met een telefoon of computer kan verbinden om op die manier foto’s over te zetten. Tijdens een beurs is het voor ons dan handig om op die manier relatief snel foto’s voor Instagram of Facebook te gebruiken. Voor het overzetten heb je overigens wel de app van Sony nodig en je moet dan eerst met de wifi van de camera verbinden. Niet ideaal, maar het werkt wel. Bij een Android toestel kan je NFC gebruiken, bij een iPhone kan dat niet en dat is jammer (van Apple vooral) want dan kan je heel snel foto’s overzetten om te gebruiken op je telefoon. Bluetooth zou daar ook geschikt voor zijn, maar dat zie je niet of nauwelijks (nog?) op dergelijke camera’s.
Details
Sony RX100 Mark IV
Gewicht: 295 gram
Adviesprijs: € 1.050,-
Alle info bij Sony
Plus
+ Compact en licht
+ Beeldkwaliteit
+ Zeiss Vario-Sonnar T* lens
+ Elektronische zoeker
+ Snel
+ Video (4K, slow motion, HD, etc)
+ Uitgebreide mogelijkheden
Min
– Accuduur
– Geen touchscreen
– Geen aansluiting voor externe microfoon
– Menu structuur omslachtig, veel klikken
Conclusie
Ondanks dat zijn opvolger, de Mark V, al even te koop is, is de Mark IV dat ook nog steeds. Alle minpunten van de Mark IV die wij noemen zie je bij de V ook weer terug, al is deze op andere vlakken verbeterd. Het ontbreken van een touchscreen blijf ik een heel vreemde keuze vinden van Sony. Het voegt veel toe en bij andere vergelijkbare camera’s zie je dit wel. Hetzelfde voor het menu waarbij veel clicks nodig zijn om iets in te stellen. De accuduur houdt ook te wensen over. Het is iets om rekening mee te houden als je op pad gaat, maar daar kan je voorzorgsmaatregelen voor treffen door een extra accu mee te nemen of zoiets als een powerbank.
Dat allemaal gezegd hebbende, die minpunten neem ik toch voor lief als ik zie wat de camera voor resultaten oplevert. Die zijn veelal te zien op het blog en wij zijn er zelf uiterst tevreden over. De camera is misschien niet geschikt voor al onze fotoshoots, maar het formaat en de kwaliteit maken het wel onze favoriet. En de RX100 Mark IV heeft nog veel meer mogelijkheden dan wij gebruiken. Het mag duidelijk zijn dat het geen instap point and shoot camera is, maar een waar menig professionele en serieuze hobbyfotograaf prima mee uit de voeten kan. En laten we wel wezen, met een adviesprijs van € 1.050,- is het ook niet even een camera die leuk is voor erbij. Die adviesprijs is hoog voor een compact camera. Daar krijg je heel voor terug, maar de concurrentie ligt op de loer, voor minder euro’s. Het is dus goed om te kijken wat belangrijk voor je is als een goede compact camera gaat aanschaffen. Is de RX100 Mark IV uiteindelijk je keuze, dan kunnen we melden dat je daar geen spijt van zult krijgen!
