Pioneer, bij de meeste mensen bekend van audio, video en DJ-apparatuur, heeft zich een aantal jaar terug ook op de fietsmarkt gepresenteerd. Nu de mannen van Belkin en de vrouwen van Rabo-Liv met een Pioneer vermogensmeter fietsen wordt het ook in Europa steeds bekender waar het voorheen een paar ploegen uit Japan en bijvoorbeeld het Amerikaanse UHC waren die met de powermeter fietsten.
Nieuwe ontwikkelingen in het wielrennen vinden we bij Racefietsblog altijd leuk dus we zagen er al naar uit om eens met de Pioneer aan de slag te gaan! Omdat er genoeg over te vertellen is verdelen we het over twee artikelen. Eerst de installatie en het gebruik, vervolgens over het fietsen en trainen met deze vermogensmeter.
Uitpakken maar!
Het pakket met de powermeter bevat niet zoveel doosjes als je misschien zou verwachten. Slechts twee. Eén voor de crank met de vermogensmeter (Pioneer noemt het een pedaalopvolgingssysteem) zelf en één voor de fietscomputer (de cyclometer). De crank is in ons geval een dubbel (53-39) Dura Ace FC9000. Tussen de spider van de tandwielen zit een klein rood kastje; de pedaalopvolgingssensor. Wanneer je de binnenkant van de crank bekijkt zie je dat de achterkant van de sensor is gemonteerd aan het binnenblad en dat deze doorloopt naar de rechter crankarm. De linker crankarm (de kant zonder de tandwielen) is ook voorzien van een sensor, echter anders qua vorm omdat deze niet gekoppeld is aan tandwielen. Los van deze sensoren is het een reguliere Dura Ace crank.
De cyclometer is een simpel, maar strak ogende fietscomputer die je met een houder aan je stuur monteert. De houder laat de computer voor je stuur uitsteken en plaatst deze mooi in het verlengde van je stuurpen. De houder is voorzien van een ‘lock’ systeem zodat deze er niet zo makkelijk afvalt tijdens het fietsen of bij een valpartij. Aan de achterkant zit een rubberen kapje die de USB-aansluiting netjes afsluit van water en vuil. De computer is voorzien van drie knopjes en op de kopse kant staat het bekende Pioneer logo. Het scherm is bijna net zo groot als de computer zelf en de witte letters op de zwarte achtergrond laten duidelijk zien welke functie bij welk knopje hoort.
Installatie
Na het uitpakken en bewonderen van al dat moois is het tijd om de crank en computer te gaan installeren. De installatie van de computer is een fluitje van een cent; met een inbussleutel draai je de houder vast en je klikt de cyclometer erop. Even vastzetten d.m.v. het lock-systeem en de computer zit stevig vast. Het installeren van de crank kost wat meer tijd en geduld. Voordat je deze gaat installeren is het eerst zaak om te controleren of de sensoren wel correct werken. Het rode kapje van de senor los schroeven en van de linker sensor draaien we het kapje open met behulp van een muntstuk. Batterijen eruit, minuutje wachten en batterijen weer monteren. Als de sensoren werken gaat er bij beiden een groen lampje branden. Het kapje van de linker sensor kan er weer op, het rode kapje van de rechter sensor laten we eraf i.v.m. de verdere installatie en kalibratie. Nu blijkt dat beide sensoren correct werken kunnen we de crank op de fiets monteren.
Nadat de crank is gemonteerd moeten er eerst aan beide kanten van het frame magneten worden geplaatst om de sensoren te activeren en gegevens te kunnen meten. Er zijn verschillende magneten meegeleverd in verband met het verschil in frames. Zo passen de magneten niet op mijn achterbrug en heb ik deze gemonteerd op de zadelbuis. Eerst de magneten met een plakkertje op het frame maken, mochten ze niet helemaal correct zijn gepositioneerd kan je ze altijd nog verplaatsen. Tijdens het kalibreren is het van belang dat de fiets horizontaal wordt neergezet, bijvoorbeeld een montagestandaard of tacx. Door de crank een aantal keren te draaien worden de sensoren geactiveerd en kan de kalibratie beginnen. In de rechter sensor zit een schakelaartje waarmee je de sensoren in kalibreringsmodus kan zetten. Doordat de sensoren onderling ‘communiceren’ neemt de linkersensor deze modus over. Nu is het zaak om in een rustig tempo de crank rond te draaien en op beide sensoren een led-lampje te controleren. Bij elke omwenteling komt de sensor voorbij aan een magneet, op dat moment dient het lampje groen op te lichten. Wanneer dit gebeurt draai je nog een aantal omwentelingen door en betekend dit dat de magneten goed zijn gepositioneerd. Gebeurd dit niet zal je de magneten opnieuw moeten positioneren. Bij groen licht kunnen de magneten definitief worden geplaatst. Hierna nog even voor de zekerheid controleren dat ze ondertussen niet zijn verschoven en vervolgens kan je de schakelaar van de sensor weer indrukken om de gegevens van de kalibratie op te slaan.
Nu de crank is geïnstalleerd en gekalibreerd kan je aan de slag met de computer. Deze kan je inschakelen en via het menu kan je sensoren gaan koppelen. In het menu ‘sensoren’ kan je pedaalopvolging links en pedaalopvolging rechts koppelen met de daarbij behorende nummers die te vinden zijn op de sensoren. Wanneer ook dit gelukt is rest er nog een laatste handeling en dat is het kalibreren van het nulpunt via de cyclometer. In het menu van pedaalopvolging kan je kiezen voor de optie kalibreren en de rest gaat automatisch. Een laatste controle via het ‘weergavevoorbeeld kracht’ en wanneer de waardes tussen de 0 en 3 Newton aangeven is de installatie compleet.
De computer en crank zijn nu klaar voor gebruik. Aan de crank hoef je verder niets meer te doen. Wanneer je de cyclometer aan zet zal je een aantal slagen met de crank moeten maken alvorens deze geactiveerd is. Na een drietal omwentelingen worden de sensoren herkent en kan het uitwisselen van gegevens beginnen.
De cyclometer
De sensoren communiceren via ANT+ met de cyclometer. Pioneer heeft twee types als het om de cyclometer gaat, namelijk de SGX-CA500 en de SGX-CA900. Het model dat wij gaan gebruiken en testen is de SGX-CA500, de kleinste van de twee. Het grootste verschil tussen de computers zit hem, behalve in de grootte, met name in het kleurenscherm (de SGX-CA500 heeft deze niet) en de optie om alle gegevens real-time in een grafiek uiteen te zetten. De hoeveelheid gegevens die worden gemeten en opgeslagen zijn bij beide computers gelijk, maar bij de SGX-CA900 kan je dit dan ook real-time in grafieken zien.
Bij de profs is gewicht uiteraard belangrijk en dat is een van de redenen geweest om een kleinere en lichtere cyclometer te ontwikkelen; de SGX-CA500. Daar komt bij dat de real-time grafieken tijdens een training of wedstrijd niet echt een toegevoegde waarde hebben, deze worden namelijk achteraf geanalyseerd. Het apparaat zit zoals gezegd in het verlengde van je stuurpen en kan met een volle accu ongeveer 12 uur mee. Echter is dit wel verschillend van de activiteit die je doet en met name hoe je de helderheid van je scherm instelt. Schijnbaar had ik deze iets te fel ingesteld en tijdens de Boogies Extreme hield de cyclometer na ruim 200 kilometer (i.c.m. een eerdere training totaal 9 uur gebruik) op met werken.
De cyclometer is uitgerust met veel (lees: heel veel) functies. Eigenlijk alles, behalve een navigatie functie. Voor het bijhouden van je snelheid en de route is er wel een GPS-sensor aanwezig. Mocht je de set-up willen gebruiken tijdens een roller-training mis je dan wel een aantal gegevens omdat snelheid en afstand niet worden geregistreerd. De mogelijkheid om dit wel te registreren is er wel. Wil je dit graag gebruiken kan je een ANT+ sensor (incl. magneet in je wiel) installeren en koppelen aan de cyclometer. Deze zit niet in het standaardpakket.
De gegevens in de cyclometer zijn bij thuiskomst automatisch via Wi-fi te uploaden naar cyclo-sphere (de online trainingsanalyse software van pioneer) en naar Strava, indien je dat zo ingesteld hebt. Kortom, nadat je de training hebt afgerond heb je in een mum van tijd alle gegevens online en klaar voor analyse. De doorgestuurde gegevens naar Strava worden overigens in eerste instantie op private gezet en wanneer je graag je KOM wilt delen met je volgers zal je deze even handmatig op public moeten zetten. Privacy ligt nogal gevoelig in Japan en dat is de reden dat de producent dit op deze manier heeft ingesteld.
De bediening van de cyclometer gaat heel intuitief. Er zitten drie knoppen op namelijk start/stop, menu/back en lap/reset. De overige bediening gaat middels het touchscreen. Wil je naar een menu of inzoomen op bepaalde gegevens druk je op het betreffende item en de gegevens worden op je beeldscherm gepresenteerd. Wellicht ben ik als Applegebruiker erg verwend met touchscreens, maar ik merk dat het scrollen nog wel de nodige oefening vergt. Helemaal tijdens het fietsen in een groep laat ik het af en toe maar zitten omdat ik dusdanig gefocussed ben op het scrollen (met name het niet lukken om te scrollen) dat mijn aandacht niet bij de groep is. Het scrollen gaat ‘stroef’, om het zo te zeggen. Wanneer ik wat harder druk gaat het wat beter, maar nog wordt er regelmatig ingezoomed op een item, terwijl ik wilde scrollen. Het onderstaande filmpje geeft wellicht wat meer duidelijkheid.
De cyclometer heeft naast het menu ook een erg uitgebreide reeks aan schermen en de invulling ervan. Deze kan je geheel naar eigen smaak instellen, want zoals gezegd worden er dusdanig veel gegevens gemeten en elke fietser heeft zijn eigen voorkeur. Er zijn zes schermen die eigenlijk oplopen qua aantal gegevensvelden. Toppunt is wel het laatste scherm waar negen gegevensvelden worden weergegeven. Gelukkig zijn alle gegevensvelden en de lay-out wel aan te passen. Het aanpassen van de lay-out en de gegevensvelden vergt het nodige geduld. Vanwege de enorme hoeveelheid aan gegevens is het lastig kiezen en daarnaast is het nog maar de vraag of je de juiste gegevens meteen in je veld hebt. Zo is bijvoorbeeld de trapefficiëntie op te delen in meerdere mogelijkheden; Trapefficientie, trapefficientie gemiddeld, trapefficientie links(gemiddeld of real-time), trapefficientie rechts(gemiddeld of real-time), trapefficientie links-rechts(gemiddeld of real-time). De analyse mogelijkheden zijn hierdoor eindeloos maar dit doe je naderhand, niet tijdens het fietsen. Dat maakt het indelen van de computer een tijdrovende klus. Mijn voorkeur gaat uit naar een scherm met vier gegevensvelden (snelheid, vermogen, hartslag en afstand) om het overzichtelijk te houden. Het eerste scherm is de meest interessante wanneer je gericht gaat trainen met je vermogens. Op dit scherm zien we twee cirkels die een omwenteling van links dan wel rechts weergeven. Tijdens elke omwenteling wordt op twaalf punten gemeten hoeveel kracht je op de pedalen geeft. Middels vectoren wordt deze kracht op alle twaalf punten op je scherm weergegeven. Hieraan kan je niet alleen zien waar je kracht op het pedaal zet, maar ook of de kracht negatief is. Negatieve kracht is uiteraard verspilde energie en daar kan je met deze functie erg gericht op trainen. De richting en lengte van de vector geeft de richting en hoeveelheid van je kracht aan. Hierbij is de Pioneer dan ook uniek; het meet niet alleen links en rechts onafhankelijk van elkaar, maar het meet daarna ook op twaalf punten per omwenteling de hoeveelheid kracht je welke kant op duwt. De meest uitgebreide analyse die je op het moment kan krijgen m.b.t. kracht op je pedalen!
Pluspunten
+ Onafhankelijke kracht analyse van links en rechts
+ Uitgebreid arsenaal aan gegevens
+ Eigen indeling gegevensvelden
+ Intuïtieve bediening
+ Wifi
+ Looks
+ Cyclo-Sphere (eigen analyse programma)
Minpunten
– Prijs (EUR 1700 excl. crank)
– Scrollen gaat moeizaam
– Personaliseren van lay-out en gegevensvelden kost veel tijd
Conclusie
De Pioneer vermogensmeter inclusief cyclometer is een erg uitgebreid apparaat waarbij je fiets wordt omgetoverd in een world-tour waardige fiets. Doordat de Pioneer vermogensmeter nog weinig ‘in het wild’ te zien is, zijn er veel vragen wanneer ze het apparaat op je fiets zien zitten. Helaas ga ik er zelf niet direct harder door fietsen, maar het ziet er wel professioneel uit. De prijs is fors te noemen; de door jou aangeleverde crank wordt voorzien van sensoren voor 1700 Euro. Dit bedrag is inclusief de Cyclometer computer.
De installatie en calibratie wordt normaliter gedaan door je dealer, maar is met een goede handleiding zelf ook prima te doen (mits je uiteraard de nodige ervaring hebt met sleutelen aan je fiets). Wanneer de sensoren op je fiets zitten is het alleen noodzaak om de batterijen in de gaten te houden (dit is afleesbaar in de cyclometer). De hoeveelheid gegevens die de cyclometer bijhoudt en opslaat is in het begin erg overweldigend en je weet eigenlijk niet precies waar je kijken moet. Nadat je er even rustig voor bent gaan zitten en de computer naar eigen voorkeur hebt ingericht wordt dit al een stuk duidelijker. Het scrollen gaat helaas niet altijd zoals ik dat wil. Erg slim en handige feature is de auto-upload functie wanneer je de cyclometer hebt gekoppeld aan je wifi. Direct na thuiskomt heb je de gegevens al online staan.
Wat te doen met welke gegevens, hoe te werken met Cyclo-sphere en gericht trainen met de Pioneer vermogensmeter komt aan bod in het tweede deel van deze test.
Meer informatie op pioneer-cyclesports.com
