Je hebt ze in de afgelopen Tour ongetwijfeld voorbij zien komen. Ovale kettingbladen die bij verschillende renners gemonteerd zijn. Rotor is sponsor van onder andere de Garmin-Sharp en de Sojasun ploeg. Naast deze ploegen zijn er ook veel individuele renners die gebruik maken van de zogeheten ‘Q-rings’ van Rotor. Marianne Vos is hier een voorbeeld van.
Afgelopen paar jaren heeft Rotor Q-rings met Ryder Hesjedal, Carlos Sastre en Juan-Jose Cobo een aantal grote rondes gewonnen. In de persoon van Marianne Vos kwam daar nog Olympisch goud bij, en ook de regenboogtrui veroverde ze met behulp van een paar Q-rings. Slechts een greep uit een indrukwekkende lijst met overwinningen die behaald zijn met ovale kettingbladen. Wiggins en Froome wonnen de tour ook op ovale bladen, echter zijn deze van een andere fabrikant namelijk O.symetric. Zo blijkt dat er ook nog weer verschil zit in ovaal en ovaal.
Eerste Indruk
Na contact te hebben gehad met Rotor kregen we een pakket uit Spanje met daarin alle benodigdheden om de ovale bladen te kunnen monteren. Het pakket bevatte 2 ovale kettingbladen (53 en 39-tands) en ook een Rotor 3D+ crank daar mijn Shimano crank in dit geval niet te gebruiken was. Ook zaten er lagers bij in verband met het verschil in dikte van de as ten opzichte van Shimano. Tijdens het contact dat we hadden bleek al dat het eventjes puzzelen is voor je weet welke bladen je precies moet hebben die passend zijn voor je crank, of eventueel met nieuwe crank. Maar voor elke toepassing zijn er mogelijkheden, zo is het niet alleen maar voor racefietsen maar ook triatleten, mountainbikers, veldrijders, downhillers en baanrenners kunnen gebruik maken van Rotor en Q-rings. Daarnaast zijn ze bij Rotor erg behulpzaam en zochten zij aan de hand van foto’s uit, welk type voor ons geschikt was.
Goed; uitpakken maar! Alles zit in mooie aantrekkelijke dozen die wel opvallen als ze in de schappen liggen, en het eerste wat opvalt is dat er op de verpakking van de kettingbladen staat: 9.1% less lactates en 4.1% more power. Zou het?… Het lijstje dat in de andere bovenhoek van de verpakking staat laat in elk geval zien dat ze vanaf 2006 elk jaar een aantal wereldkampioenen hebben ondersteund. Na het uitpakken wordt het tijd om het te gaan monteren, en hiervoor leveren ze uitgebreide handleidingen bij de producten. Voor het monteren van de lagers is er een sleutel meegeleverd, en de rest gaat middels inbussleutels. Overal staat duidelijk aangegeven met hoeveel newton meter je het betreffende onderdeel moet aandraaien. Het monteren van de kettingbladen op de crank vergt wat extra aandacht. Mocht je nl. de ovaal verkeerd monteren dan heb je er alleen maar last van in plaats van profijt. In de bladen zijn een 3-tal montage gaten gemarkeerd met respectievelijk 1,3 of 5 puntjes. Als racefietser begin je in het midden, door de bladen te monteren op de markering met 3 puntjes. Mocht je dan tijdens het fietsen problemen ondervinden met betrekking tot de belasting op je spieren kan je via een vragenlijstje de positie van bladen aanpassen naar jouw voorkeur. Elke renner kan zo de positie van zijn bladen optimaliseren. Heb je alles gemonteerd, spring dan niet in je enthousiasme meteen op de fiets maar stel eerst je voor derailleur opnieuw af, anders loopt alles vast en heb je kans op de nodige schade. De derailleur moet namelijk omhoog geplaatst worden zodat de ketting ook op het hoogste gedeelte er normaal tussendoor loopt. Ook dit staat overigens duidelijk uitgelegd in de handleiding.
In de praktijk
Tijdens het afstellen van de derailleur en het draaien van de ketting merk je dat het er van de zijkant apart uitziet en ook wanneer je op de fiets stapt en je kijkt naar de bladen zie je constant beweging. Tijdens de eerste paar omwentelingen heb je het gevoel dat je telkens een klein duwtje krijgt om over ‘het dooie punt’ te komen. Een aparte gewaarwording, die je na 10 minuutjes fietsen eigenlijk al niet meer merkt. De afstelling van de bladen gaat volgens de handleiding in fasen, en wanneer je de meest optimale afstelling wilt bereiken zal je per fase om en nabij de 500 kilometer moeten rijden om je lichaam te laten wennen. De gedachte en studie achter de ovale bladen van Q-rings is dat, naast de normale spieren die een wielrenner gebruikt, andere spieren ook in elke omwenteling worden betrokken. Het gevolg is dan dat je minder snel verzuurd omdat de kracht wordt verdeeld over meerdere spieren. Door het gebruik van meerdere spieren kan je ook meer kracht leveren. Na een aantal tochten gefietst te hebben met de Q-rings blijken ze voor mij goed afgesteld te staan, en fietst het lekker. Met name op het buitenblad kan je lekker ronddraaien en heb je het idee dat je dit langer kan volhouden dan normaal. Qua cadans ga je er niet sneller van trappen, echter voelt het alsof het veel soepeler ronddraait. Een onlogische omschrijving daar het een ovaal betreft, maar een andere bewoording is er niet voor. Het grote voordeel met Q-rings merk je wanneer je lang op een zelfde cadans kan ronddraaien. Wanneer je veel schakelt of bij een bochtige route heeft het weinig effect. Bij een constant en langdurige cadans komen de Q-rings het beste uit de verf. Uiteraard hebben we geprobeerd om te kijken of we ergens die 9,1% verzuring of de 4,1% kracht konden controleren maar dit bleek toch een lastig verhaal. Qua kracht zal je dan ook over een vermogensmeter moeten beschikken, die wij helaas niet voor handen hadden. Krachtmeters voor Rotor bestaan er overigens wel gewoon. De verzuring hebben we geprobeerd te testen door een bepaald traject vaker te fietsen en te vergelijken, maar de wind in Nederland en de overige verkeersdeelnemers zorgden er voor dat dat nooit betrouwbaar kan zijn, en daardoor voor ons ook onmogelijk te testen is. Tot zover is alles positief, echter was het demonteren wat lastiger dan het monteren. De lagers zijn voorzien van rubber ringetjes die moeten zorgen voor de afdichting. Echter zaten deze ringen zo vast om de trapas dat ik ‘gepast geweld’ moest gebruiken om de as weer uit m’n frame te krijgen.
Pluspunten
+ Soepele cadans
+ Looks
+ Effectief bij lange rechte stukken
+ Volledig te optimaliseren naar persoonlijke voorkeur
Minpunten
– Prijs
– Demontage
Conclusie
Fietsen met Q-rings is na de nodige gewenning erg prettig. Echter lijkt het voor de toerfietser en/of amateur vooral een luxe-item. Wanneer je in Nederland fietst in het normale verkeer zal je er een minimaal voordeel uit halen en is het een behoorlijk dure uitgave om net dat beetje winst te halen. Fietsers die erg veel in de bergen fietsen en daar 2 a 3 uur lang non-stop moeten blijven trappen hebben er voordeel bij. Dit voordeel wordt zeer waarschijnlijk nog groter wanneer je dag na dag in deze omstandigheden fietst (etappekoersen). Wedstrijdrijders (met name triatleten en tijdrijders) zullen er op het vlakke hun voordeel mee kunnen doen. De meeste winst haal je zoals gezegd uit een soepele en constante cadans die je over lange tijd vast moet houden. Wanneer je fietst in een peloton heb je vaak even je benen stil en is je cadans alles behalve constant. Wanneer fietsen met Q-rings erg goed bevalt en je het gevoel hebt dat er nog meer uit te halen valt zijn er ook Q-rings XL; hierbij is de ovale vorm extremer, waardoor de voordelen in verhouding ook groter zullen zijn. Dit hebben we helaas (nog) niet zelf mogen ervaren. Direct beginnen met Q-rings XL wordt overigens afgeraden!
Details
Rotor 3D+ crankset inclusief lagers en Rotor Q-rings (53/39).
Rotor 3D+ crankset: EUR 359,-
BSA Lagers: EUR: 44,95
Q-ring Aero buitenblad: EUR 129,95 (verkrijgbaar in 56-54-53-52 en 50 tands)
Q-ring binnenblad: EUR: 54,95 (verkrijgbaar in 46-44-42 en 39 tands)
Q-rings zijn verkrijgbaar voor alle aanbieders (Shimano-SRAM-Campagnolo) en zijn zowel 10 als 11 speed compatibel.
